Ban Political Dynasties

 Political Dynasties: The Ultimate Family Business – At Our Expense

Kung ang gobyerno ay parang isang malaking palengke, sino ang may hawak ng pwesto? Ang taong-bayan o iilang pamilya lang?

Isipin mo ang isang palengke na iisang pamilya ang may-ari ng lahat ng tindahan:

* Si tatay ang may-ari ng karinderya, siya rin ang nagtatakda ng presyo.

* Si nanay ang may-ari ng bigasan, siya rin ang humahawak ng puhunan.

* Si kuya ang may stall ng gulay, siya rin ang nagdedesisyon kung sino ang puwedeng magtinda.

* Si ate ang pinuno ng market association, kaya kapag may reklamo, sa kanila pa rin babagsak.

Walang ibang may pagkakataong pumasok, walang patas na kompetisyon, at kung may anomalya, pamilya pa rin ang mag-iimbestiga. Paano magkakaroon ng hustisya kung sila rin ang may hawak ng buong palengke?

Ganyan din sa gobyerno. Kapag iisang pamilya ang paulit-ulit na nakaupo, nagiging personal na negosyo ang kapangyarihan. Hindi na interes ng bayan ang pinaglilingkuran, kundi interes ng sariling angkan.

Isang Pamilya, Isang Gobyerno

Tingnan ang sitwasyon:

* Ferdinand Marcos Jr. – Presidente ng Republika ng Pilipinas

* Imee Marcos – Senador

* Martin Romualdez – Speaker ng House of Representatives

* Sandro Marcos – Congressman ng Ilocos Norte

Lahat ay magkamag-anak. Sa ilalim ng Konstitusyon (Article II, Section 1), ang soberanya ay nasa mamamayan, hindi sa isang pamilya. Pero sa aktwal na sistema, tila lumalabas na ang kapangyarihan ay umiikot lang sa kanila.

Kapag may kwestyonableng budget o anomalya, sino ang mag-audit? Si Imee ba ay ipapatawag ang kapatid niyang si Bongbong? Si Romualdez ba ay kokontra sa pinsan niyang Pangulo? Si Sandro ba ay hahamon sa sarili niyang ama? Kapag magkakamag-anak ang gumagawa, nagpapatupad, at nagbabantay ng batas, nasisira ang prinsipyo ng separation of powers at checks and balances na nakasaad sa Article II, Section 1 at Article VI–VIII ng 1987 Constitution.

At hindi lang ito tungkol sa iisang pamilya. Nariyan din ang:

* Duterte dynasty sa Davao (Rodrigo Duterte, Sara Duterte, Paolo Duterte, Sebastian Duterte)

* Cayetano dynasty sa Taguig (Alan Peter Cayetano, Pia Cayetano, at kanilang mga asawa at kamag-anak)

* Estrada-Ejercito dynasty sa San Juan at Manila (Joseph Estrada, Jinggoy Estrada, JV Ejercito)

* Garcia dynasty sa Cebu

* Zubiri dynasty sa Bukidnon

* Villafuerte dynasty sa Camarines Sur

* Revilla family sa Cavite

Palit-palit lang ng pwesto, halinhinan sa posisyon, at sinisiguro ang tuloy-tuloy na impluwensya. Hindi ito simpleng pagsunod sa batas, kundi pagbaluktot sa diwa ng Konstitusyon na nagsasaad sa Article II, Section 26: “The State shall guarantee equal access to opportunities for public service, and prohibit political dynasties as may be defined by law.”

Bakit hanggang ngayon walang Anti-Dynasty Law? Dahil ang mga gumagawa ng batas sa Kongreso ay sila ring miyembro ng mga political dynasty. Sa mga datos ng Commission on Elections at Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ), mahigit 70 porsyento ng mga halal na opisyal ay kabilang sa political dynasties, kabilang ang halos lahat ng probinsya sa bansa.

Bakit Talo ang Ordinaryong Kandidato?

1. Mas May Pera

   * May access sila sa public funds at discretionary budgets tulad ng PDAF noon at ngayon sa pamamagitan ng “ayuda” o local infrastructure programs.

   * Ginagamit nila ang mga proyekto ng gobyerno bilang campaign propaganda, taliwas sa Omnibus Election Code na nagbabawal sa paggamit ng public funds para sa pangangampanya (Section 261, paragraph o).

   * Dahil sa koneksyon, mas marami silang campaign donors na umaasang may kapalit na pabor sa negosyo o kontrata.

2. Hawak Nila ang Makinarya

   * Kontrolado nila ang mga lokal na opisyal mula gobernador hanggang barangay.

   * Ginagamit nila ang LGU resources at government employees sa kampanya, na labag sa Civil Service Rules at Section 261 of the Omnibus Election Code.

   * Patronage politics ang umiiral: tulong, trabaho, at proyekto kapalit ng boto.

3. Hawak Nila ang Media at Diskurso

   * May access sila sa government media at paid airtime na nagtatampok ng kanilang pangalan kahit labag sa equal media access rule ng Comelec.

   * May kakayahan silang magpakalat ng disinformation laban sa mga independent candidates.

   * Sa social media, may makinarya silang pinopondohan para kontrolin ang narrative at branding.

4. Gamit ang Kapangyarihan para Manakot

   * Maraming kalaban ang nakakasuhan bago ang halalan, tinatanggalan ng permit o project budget.

   * May mga local officials na pinipilit lumipat ng partido kapalit ng suporta o pondo.

   * Ang ganitong sitwasyon ay labag sa prinsipyo ng free and genuine elections na itinakda ng Article V ng Konstitusyon.

Political Dynasties = Walang Tunay na Demokrasya

Kapag ang kapangyarihan ay umiikot lang sa iilang pamilya, hindi na ito demokrasya kundi oligarchy. Ayon sa 2014 Asian Institute of Management Policy Center, ang mga probinsiyang may mataas na bilang ng political dynasties ay kadalasang may mas mataas na poverty rate at mas mababang human development index. Ibig sabihin, habang pinayayaman nila ang sarili, patuloy na naghihirap ang mamamayan.

At sino ang humaharang sa pagbabago? Sila rin. Sa bawat panukalang Anti-Dynasty Bill na inihain mula 1988 hanggang 2024, walang umusad sa plenaryo ng Kongreso. Ang mga miyembro ng political clans ang mayorya ng boto, kaya lagi itong natatabunan.

Solusyon: Ibasura ang Monopolyo ng Pamilya sa Pulitika

* Ipatupad ang Anti-Dynasty Law alinsunod sa Article II, Section 26 ng Konstitusyon. Walang pamilya ang dapat may tuloy-tuloy na kontrol sa anumang antas ng gobyerno.

* Gawing patas ang laban sa eleksyon sa pamamagitan ng campaign finance reform, equal airtime, at limitasyon sa paggamit ng public funds sa panahon ng kampanya.

* Palakasin ang checks and balances sa pamamagitan ng independent institutions tulad ng Commission on Audit, Ombudsman, at Civil Service Commission, na dapat may proteksiyon laban sa political influence.

Kung gusto natin ng tunay na pagbabago, hindi sapat ang pagpapalit ng apelyido sa balota. Dapat nating putulin ang ugat ng problema: ang paulit-ulit na paghawak ng iisang pamilya sa kapangyarihan.

Ban Political Dynasties – Para sa gobyernong patas, bukas, at walang tinatago.